حضرت عمار در مواضع مختلف

ـ رفتار عمار با خلفای راشدین

 

مخالفت عمار با جانشینی خلفا پس از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله از حساس­ترین نقاط زندگی عمار است؛ اما هرگاه مصلحت اسلام اقتضا می­کرد، با توجه به رضایت علی علیه السلام مسؤولیت­هایی را می پذیرفت از جمله:

 

1- شرکت در جنگ یمامه در سال 12 هجری در عصر ابوبکر و مقابله با مسیلمه کذاب به عنوان یکی از سرداران سپاه

 

2- شرکت در بعضی از جنگ­های عصر عمر

 

3- فرمانروایی کوفه در زمان عمر و عبدالله­بن مسعود به عنوان معاون او

 

4- سرپرستی امور نظامی سپاه در زمان عمر

 

5- سرپرستی مراسم نماز جمعه و جماعات در زمان عمر

 

- تلاش عمار برای جانشینی علی علیه السلام پس از عمر، به طوری که خود می­گوید:

 

لو قدمات عمر لبایعت علیا

 

(شرح ابن ابی الحدید، ج2، ص 25)

 

اگر عمر بمیرد، با علی بیعت می­کنم.

 

تکفیر عثمان به وسیله عمار و قرائت این آیه:

 

و من لم یحکم بما انزل الله فاولئک هم الکافرون.

 

آن­که به آنچه خدا نازل کرد، حکم نمی­کند، پس آنان کافرند.

 

(مائده /44)

 

ـ اعتراض عمار به تبعید ابوذر و شهادت او: عثمان اعلام کرده بود هیچ کس حق ندارد ابوذر را بدرقه کند اما علی علیه السلام ، حسنین علیهما السلام، عقیل و عمار یاسر، ابوذر را بدرقه کردند و هر یک او را ستودند و احترام کردند.

 

 

ـ رفتار عمار با عایشه، طلحه، زبیر، معاویه و عمرو عاص

 

1- تلاش عمار برای تجهیز سپاه و گردآوری نیرو برای نبرد با عایشه در جنگ جمل

 

- زبیر قبل از شروع جنگ جمل در وصف عمار می­گوید:

 

کلّا و رب الکعبه ان عماراً لایفارقه ابداً

 

به خدای کعبه که عمار هرگز از علی جدا نمی­شود

 

(الغدیر، ج9، ص 112)

 

- حملات قهرمانان عمار و مالک اشتر بر شتر عایشه و فرار سپاه دشمن

 

(شرح ابن ابی الحدید، ج 6، ص 229)

 

2- گفتار قاطعان عمار در مجلس مشورتی امیرالمومنین برای جنگ با معاویه

 

عمار می­گوید: فو الله ان سفک دمائهم و الجدّ فی جهادهم لقربة عندالله و کرامة منه

 

(شرح ابن ابی الحدید، ج3، ص 172)

 

به خدا قسم ریختن خونشان و تلاش بر جهادشان نزدیکی به خداوند و کرامتی در پیشگاه اوست.

 

روایت مشهوری هم از رسول اکرم صلی الله علیه و آله است و در میان سپاه معاویه هم گفت و گو می­شد:

 

ان عماراً تقتله الفئة الباغیة و انه لیس لعمار ان یفارق­الحق و لن تأکل النار من عمار شیئاً

 

(شرح ابن ابی الحدید، ج8، صص 22-16)

 

همانا عمار را گروهی ستمکار می­کشند. ممکن نیست عمار از حق جدا شود و آتش دوزخ، چیزی از جسم او را نمی­سوزاند.

 

 

- عمار و غیر شیعیان علی علیه السلام

 

حق­طلبی عمار در مقایسه با آنان که راه خلفا و امثال عایشه، طلحه، زبیر، معاویه و عمرو عاص را برگزیدند، حتی مقایسه عمار با امثال ابوموسی اشعری حاکم کوفه در زمان علی علیه السلام و نافرمانی او از علی علیه السلام در جنگ جمل نمونه­هایی از امتیازات و ویژگی­های ممتاز او در میان صحابه است.

 

- شهادت عمار، نقطه­ای روشنگر در تاریخ اسلام

 

علی علیه السلام در لحظه شهادت عمار بر بالین او نشست و فرمود:

 

انالله و انا الیه راجعون... رحم الله عماراً یوم أسلم و رحم الله عماراً یوم قتل و رحم الله عماراً یوم یبعث حیا...

 

(بحارالانوار، ج 33، ص 19و20)

 

رحمت خدا بر عمار، روزی که اسلام آورد و روزی که کشته شد و روزی که (در قیامت) زنده مبعوث می­شود.

 

پس از آن­که خبر شهادت مالک در سال 38 به معاویه رسید، گفت:

 

کان لعلی­بن ابی­طالب یدان یمینان فقطعت احداهما یوم صفین و هو عماربن یاسر و قد قطعت الاخری الیوم و هو مالک الاشتر.

 

علی­بن ابی­طالب دو دست راست داشت: یکی از آن دو دست در صفین قطع شد و آن عمار یاسر بود. دیگری هم امروز قطع شد و آن مالک اشتر بود.

 

 

- امتیازات عمار در میان صحابه

 

وفاداری او به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سفارش­های آن حضرت درباره علی علیه السلام و فداکاری و جانبازی اش قابل توجه است. استواری و ثبات قدم عمار در دفاع از حق و مجاهدت برای اسلام در تمام دوران قبل و پس از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله در مقایسه با تعدادی از صحابه که چه در زمان پیامبر و چه پس از آن دچار کفر و نفاق شدند.- و حتی آیات متعددی هم درباره آنها نازل شد- مثال زدنی است. عمار، هم زندگی و حیاتش در خدمت اسلام بود و هم مرگ و شهادتش نقطه­ای روشنگر برای معرفی خط صحیح اسلام.